استان چهارمحال و بختیاری با مساحتی حدود ۴۲۱/۱۶ کیلومترمربع از شرق به استان اصفهان، از شمال به استان لرستان، از غرب به استان خوزستان و از جنوب به استان کهکیلویه و بویر احمد محدود می شود.
استان چهارمحال و بختیاری از دو بخش:
۱- چهارمحال که شامل محل های لار، کیار، میزدج و گندمان
۲- بختیاری محل سکونت ایل بختیاری که از چهارلنگ و هفت لنگ
تشکیل شده است.
بر اساس آخرین تقسیمات سیاسی کشور، استان چهار محال وبختیاری دارای ۱۰ شهرستان ۴۳ شهر و ۲۶ بخش و ۵۱ دهستان میباشد.
۱۰ شهرستان این استان عبارت است از : شهرکرد ( مرکز استان )، بروجن، لردگان، فارسان، اردل، کوهرنگ، کیار، بن، سامان و خانمیرزا
استان چهارمحال و بختیاری که به خاطر داشتن ارتفاعات زیبا و مسحور کننده اش به سوئیس ایران مشهور است. مناظری را به رختان می کشد که بی تردید برایتان یادآور ارتفاعات آلپ خواهد بود. این استان مرتفعترین استان کشورکه به بام ایران معروف و مشهور است. برفهای انباشته براین ارتفاعات سرچشمه مهمترین شریانهای حیاتی ایران از جمله کارون، دز و زاینده رود است. آب و هوای کوهستانی این استان زمستانهای سرد و پربرف و تابستانهای خنک و مطبوع را برایش به ارمغان آورده است.
سامان :
ای دل ار می طلبی مملکت جانی را
رو به سامان و ببین جنت روحانی را
(دهقان سامانی)
سامان جاریِ پر خروش آب و سبزینگی دار و درخت. مهد غزل خوانی مطربان طبیعت، جایی که رویاهای آدمی به حقیقت می پیوندند.
شهر سامان یکی از زیباترین شهرهای استان چهارمحال و بختیاری در فاصله ی ۲۵ کیلومتری شهرکرد است. دور تا دور شهر را زمین های حاصلخیز و باغات پر بار گردو و بادام فرا گرفته است.
سامان، رفیق دیرین ساله ی خروش زندگی بخشِ زاینده رود است، که در مسیر پر پیچ و خم خود سرزندگی و حیات را ارزانی می دارد.
شهر سامان بخاطر برخورداری از آب و هوای معتدل و فصول دلربایش همواره پذیرای قدوم مسافران و میهمانانی است که قدم به این خاک گهرخیز می نهند. شهر سامان شهر علم و ادب و فرهنگ ایران زمین است. وجود شاعران نامی و عارفان عاشقی چون عمان سامانی و دهقان سامانی و دیگر شعرا و عالمان و اندیشمندان بر زیبندگی آسمان پر فروغش افزوده اند. وقتی عروس بهار دامن می گشاید و به یمن نسیم فرح بخشش، طبیعت، حیاتی دوباره می یابد، عطر شکوفه های دلفریب بادام مشامت را نوازش می دهد.
چشم می گشایی و صدای زندگی را در گذر آب از پل زمانخان (دوران صفویه) به نظاره می نشینی. کافیست دقایقی میهمان این دیار شوی. اینجا قدومت گرامی است.
خوشا وضع سامان مینو نشان که سوده است سربر بلند آسمان
خوشا دره و تپه و دشت او خوشا کوه «شیراز» و گلگشت او
گر از کوه «برمه» بگویم سخن شود غرق شادی دل مرد و زن
هر آن کس به سامان عرش آشیان نهد پا، بجوید زدانش نشان
نموده خدای جهان آفرین به آب ادب خاک سامان عجین ….
(زنده یاد شیخ مرتضی….)
خداوند تبارک و تعالی در کنار دره های عمیق و سراشیبی های تند و کوههای سر به فلک کشیده رشته جبال زاگرس دشت وسیع و هموار و خاکی مستعد آفرید که اجداد با ذوقمان آن را سامان نهادند.
شهرستان سامان با مرکزیت شهر سامان با مساحت ۴۵۸ کیلومترمربع و جمعیتی بالغ بر ۳۵۸۹۵ نفر در ۲۵ کیلومتری شهرکرد و حدود ۱۰۰ کیلومتری اصفهان و در دامنه ی کوه شیراز قرار گرفته است. شهر از سوی شمال به دشت مسطح و محدودی که بر دره زاینده رود منتهی می شود و ارتفاع آن ۱۹۶۰ متر از سطح دریا قراردارد. در طرح جامع استان چهار محال و بختیاری شش مسیر گردشگری را معرفی نموده است که مسیر دوم آن پر طرفدار تر است. این مسیر شامل : { شهر کرد، چالشتر (قلعه چالشتر) ، سامان (پل زمان خان، حاشیه ی زاینده رود)، هوره (پل هوره)، مارکده، دریاچه ی سد زاینده رود، بن (آبگیر بن )، امامزاده سید محمد، شهر کرد} می باشد.
وضعیت اقلیمی سامان تقریباً کوهستانی و دارای تپه ماهورهای متعدد و بعضاً سرسبز و مشجر می باشد که به آن سرزمین سبز ایران می گویند و گل سرسبد بام ایران می باشد.
با توجه به مطالبی که یاغوت حموی در کتاب معجم البلدان درباره سامان نوشته است می توان حداقل قدمت تاریخ سامان را پس از اسلام تا اوایل قرن چهارم هجری یعنی حدود هزار سال پیش تخمین زد.(کهن ترین سند مکتوبی که درباره سامان نوشته شده است.)
بی شک سامان یکی از جلوه های فرهنگ و هنر است که با داشتن شاعران توانمندی همچون دهقان و عمان سامانی نگینی بر انگشتر استان چهارمحال و بختیاری می باشد.
راه اندازی یک سیستم گردشگری و یا توسعه ی آن در یک ناحیه بدون وجود منابع گردشگری آن ناحیه امکان پذیر نمی باشد.
بر مبنای تقسیم بندی سازمان جهانگردی منابع گردشگری سه دسته اند:
– منابع طبیعی
– منابع فرهنگی- تاریخی
– منابع ویژه
منطقه ی سامان با برخورداری از طبیعتی بکر و ویژگی های فرهنگی – تاریخی غنی یکی از بهترین گزینه ها برای ایجاد و یا توسعه ی گردشگری به حساب می آید.
عمده ترین منابع طبیعی این منطقه عبارتند از:
رودخانه ی دائمی و پرآب زاینده رود باچشم اندازی منحصر به فرد
آب و هوای سالم و دلپذیر
ارتفاعات دو سوی رودخانه
مناطق مستعد کشاورزی و باغات پرثمر در حاشیه ی زاینده رود در شهرستان سامان
قنات هایی مثل قنات لغدنبه، پز، جوی سامان، حسین آباد، لره، دستیگر، دوسنگ، امامزاده و … که خیلی از آن ها به دوران ساسانی و قبل بر می گردند.
عمده ترین منابع فرهنگی و تاریخی در منطقه عبارتند از:
پل زمانخان
امامزاده بابا پیراحمد
آرامگاه دهقان سامانی
پل و قلعه ی هوره
روستای بدون کوچه یاسه چاه
آسیاب‌های کنار پل
حمام‌های قدیمی
مفاخر فرهنگی و ادبی
و اما عمده ترین منابع ویژه در ناحیه ی مورد مطالعه عبارت است از:
شهرک سیاحتی زمانخان (سامان)، که به منظور ایجاد مجموعه ی استراحتگاهی و تفریحی برای گذراندن اوقات فراغت مردم از یک سو و جذب منابع مالی جهت توسعه ی گردشگری در استان از سوی دیگر مطرح گردیده و دقیقاً در مجاورت پل تاریخی زمان خان قرار گرفته است.
با توجه به مطالب بیان شده این منطقه از نظر طبیعی، تاریخی، فرهنگی و به طور کلی از نظر جاذبه های گردشگری از غنای خوبی برخوردار است.
در وضع موجود، مدیریت جاذبه های طبیعی- تاریخی- فرهنگی زیر نظر سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان چهارمحال و بختیاری است اما در زمینه ی منابع ویژه، مدیریت شهرک سیاحتی زمانخان (سامان) در حال حاضر به عهده ی هیئت مدیره منتخب شهرک است.
تاریخچه شهرک
در سال ۱۳۷۶ قطعه زمینی به مساحت حدودا ۴۰ هکتار در مجاورت پل زمانخان به شرکت زاگرس بمنظور توسعه صنعت توریسم، جذب سرمایه گذارو کمک به اقتصاد استان واگذار شد تا پس از تامین زیرساختهای لازم و تامین امکانات، زمینه های گردشگری را فراهم نماید.
شرکت زاگرس از همان ابتدای شروع فعالیت، اقدام به قطعه بندی اراضی و فروش قطعات به افراد حقیقی یا حقوقی نمود. تا سال ۱۳۸۸ بعنوان اراضی خارج از حریم شهر سامان بوده که در قالب قانون تعاریف حریم با آن برخورد می شد و از سال ۱۳۸۸ که در حریم شهر سامان واقع شد، بعنوان اراضی داخل حریم شناخته شده است و هم اکنون مجوز احداث بنای آن از جمله وظایف شهرداری سامان می باشد.
مالکین محترم شهرک بعد از گذشت حدود ۲۰ سال در سال ۱۳۹۶ تصمیم به برگزاری مجمع عمومی مالکین و انتخاب هیئت امنا منتخب خود برای اداره بهینه و مدیریت بهره برداری اصولی تر شهرک گرفتند.
